Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή - Ενότητα 10

Διαφάνειες παρουσίασης

ΕΝΟΤΗΤΑ 10 σε μορφή παρουσίασης ppt

ΕΝΟΤΗΤΑ 10 σε μορφή flipbook

10.1 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ

·   Προϋποθέσεις εκλογής: α) νόμιμη ικανότητα εκλέγειν β) 25^ο έτος

·   Σύνολο: 300 (μπορεί να αλλάξει, αλλά πάντα θα κυμαίνεται μεταξύ 200 και 300).

·   Δικαιώματα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους: ελευθερίας γνώμης και ψήφου κατά συνείδησης.

ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ

·   Ονομάζεται το χρονικό διάστημα μεταξύ δύο εκλογών

ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ

·   Ονομάζεται η ετήσια λειτουργία της βουλής και ξεκινάει την 1^η Δευτέρα κάθε Οκτωβρίου

ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

Είναι πάντα δημόσιες. Η δημοσιότητα εξασφαλίζεται:

α) Με τη μετάδοση από τα ΜΜΕ

β) Με την ελευθερία παρακολούθησής της από οποιονδήποτε πολίτη

·   Σε ολομέλεια

·   Σε τμήματα

·   Σε τμήματα θερινών διακοπών

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ 

α) ΘΕΣΠΙΣΗ ΝΟΜΩΝ

Η διαδικασία έχει ως εξής:

·   Κατάθεση νομοσχεδίου (βουλευτές ενός ή περισσοτέρων κομμάτων)

·   Παραπομπή του για επεξεργασία από κοινοβουλευτική επιτροπή (βουλευτές όλων των κομμάτων)

·   Ψήφιση επεξεργασμένου νομοσχεδίου (νόμου)

·   Έκδοση νόμου (υπογραφή) από Πρόεδρο της Δημοκρατίας

·   Δημοσίευση νόμου στο ΦΕΚ

β) ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΤΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

·   Από Αντιπολίτευση: διατυπώνοντας επερωτήσεις ή άλλα μέσα κοινοβουλευτικού ελέγχου (πρόταση μομφής κλπ.)

·   Από Κυβερνητικά στελέχη: παρέχοντας πληροφορίες και απαντώντας σε επερωτήσεις και αναφορές 

γ) ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

·   Κυβέρνηση = η πλειοψηφία που προέκυψε από τις εκλογές. Πρέπει να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης σε 15 ημέρες από το διορισμό του Πρωθυπουργού. Άρση ψήφου εμπιστοσύνης: με πρόταση δυσπιστίας από την αντιπολίτευση.

·   Πρωθυπουργός = ο αρχηγός του κόμματος της πλειοψηφίας. Διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

δ) ΑΛΛΕΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ

·   Ψήφιση προϋπολογισμού

·   Επικύρωση διεθνών συμβάσεων

·   Αναθεώρηση του Συντάγματος

·   Ποινική δίωξη Υπουργούς, Πρόεδρο της Δημοκρατίας

10.2 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

10.2.1 ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΡΟΛΟΣ: Αρχηγός Κράτους

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ:

·   Νόμοι (έκδοση-δημοσίευση)

·   Δημοψηφίσματα (για κρίσιμο εθνικό θέμα ή για ψηφισμένο νόμο, κατόπιν αιτήματος της Βουλής)

·   Εκπροσώπηση Κράτους

·   Κήρυξη πολέμου / ειρήνης

·   Προεδρικά Διατάγματα:

- Ορίζουν πώς θα εφαρμοστεί ένας συγκεκριμένος νόμος

- Υπογράφονται από κοινού με τον αρμόδιο Υπουργό

·   Διορισμός Πρωθυπουργού-Κυβέρνησης:

- Εάν υπάρχει κόμμα απόλυτης πλειοψηφίας (με 151 έδρες):Διορίζεται ο αρχηγός του

- Εάν δεν υπάρχει: ο Πρόεδρος δίνει διερευνητικές εντολές σχηματισμού Κυβέρνησης

  σε καθένα από τα 3 πρώτα κόμματα, ωσότου σχηματιστεί Κυβέρνηση.

- Εάν δεν σχηματιστεί: σχηματίζεται οικουμενική ή υπηρεσιακή Κυβέρνηση και ξανά εκλογές

ΕΚΛΟΓΗ: Από τη Βουλή. Διαρκεί 5 χρόνια. Επανεκλογή επιτρέπεται μόνο για μία φορά.

Προϋποθέσεις:

α) Έλληνας πολίτης

β) Μητέρα ή πατέρας ελληνικής καταγωγής

γ) Συμπλήρωση 40ού έτους ηλικίας

δ) Νόμιμη ικανότητα εκλέγειν

Διαδικασία:

α) Απαιτείται πλειοψηφία 2/3 (200 βουλευτές)

β) Αν δεν υπάρχει σε 2 συνεχόμενες ψηφοφορίες: αρκεί πλειοψηφία 3/5 (180 βουλευτές)

γ) Αν δεν υπάρχει και αυτή: διαλύεται η Βουλή και προκηρύσσονται εκλογές

δ) Μετά τις εκλογές: απαιτείται πλειοψηφία 3/5 (180 βουλευτές)

ε) Αν δεν υπάρχει σε 2 συνεχόμενες ψηφοφορίες: αρκεί απόλυτη πλειοψηφία (151 βουλευτές)

10.2 ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

10.2.2 ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

ΡΟΛΟΣ: Ασκεί την εσωτερική και εξωτερική πολιτική της χώρας

ΣΥΝΘΕΣΗ: Υπουργικό Συμβούλιο (Πρωθυπουργός + Υπουργοί)

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ:

Πρωθυπουργός:

α) Διορίζεται από τον Πρόεδρο και είναι ο αρχηγός της παράταξης της πλειοψηφίας

β) Είναι υπεύθυνος για τη γενική εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής

γ) Ορίζει τα πρόσωπα που απαρτίζουν την Κυβέρνηση (δηλ. τους Υπουργούς)

δ) Αντικαθιστά τους Υπουργούς

Υπουργοί:

α) Διορίζονται από τον Πρωθυπουργό και είναι είτε βουλευτές είτε εξωκοινοβουλευτικοί

β) Είναι υπεύθυνοι για έναν συγκεκριμένο τομέα της κυβερνητικής πολιτικής (Υπουργείο)

    Εάν είναι υφυπουργοί: υπεύθυνοι για έναν συγκεκριμένο τομέα ενός Υπουργείου

γ) Ορισμένες φορές ασκούν συγκεκριμένα καθήκοντα, χωρίς να έχουν υπουργείο

    (ονομάζονται: Υπουργοί άνευ χαρτοφυλακίου)

δ) Υποβάλλουν στη Βουλή νομοσχέδια για ψήφιση νόμων

10.2.3 ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

l Επίλυση διαφορών μεταξύ των πολιτών μεταξύ τους

l Επίλυση διαφορών μεταξύ κράτους και πολιτών

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΩΝ

l Ανεξαρτησία από το κράτος

l Ισοβιότητα

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

l Εφαρμογή των νόμων, εκτός αν έρχονται σε αντίθεση με το Σύνταγμα

l Υποχρέωση αιτιολόγησης δικαστικών αποφάσεων

l Διάκριση σε διοικητικά, πολιτικά και ποινικά

Διοικητικά δικαστήρια: δικάζουν διοικητικές υποθέσεις, δηλ. διαφορές μεταξύ κράτους και πολιτών, που προκύπτουν από παράνομες πράξεις κρατικών οργάνων. Π.χ. υποθέσεις συνταξιοδοτικές, φορολογικές, υπηρεσιακής κατάστασης δημοσίων υπαλλήλων κλπ.

- Βασικοί νόμοι:

Για διοικητικές υποθέσεις: Διοικητικός κώδικας

Για εκδίκαση διοικητικών υποθέσεων: Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας

Πολιτικά δικαστήρια: δικάζουν πολιτικές (ή αστικές) υποθέσεις, δηλ. διαφορές μεταξύ πολιτών (ιδιωτικές), π.χ. διαφορές ενοχικές (δηλ. που προέρχονται από έννομες σχέσεις, με βάση τις οποίες ένα πρόσωπο οφείλει να προβεί σε μια πράξη ή σε μια παροχή προς ένα άλλο, όπως διαφορές από πώληση ή μίσθωση πράγματος, εργατικές, εμπορικές, διαφορές από ακίνητα ή κινητά (εμπράγματες), οικογενειακές, κληρονομικές κλπ.

- Βασικοί νόμοι:

Για αστικές υποθέσεις: αστικός κώδικας

Για εκδίκαση αστικών υποθέσεων: Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας

Ποινικά δικαστήρια: δικάζουν ποινικές υποθέσεις, δηλ. πράξεις που χαρακτηρίζονται από το νόμο ως εγκλήματα (π.χ. εγκλήματα κατά της ζωής, όπως ανθρωποκτονία ή σωματική βλάβη, κατά της περιουσίας, όπως κλοπή, ληστεία, φθορά ξένης ιδιοκτησίας κλπ.)

- Βασικοί νόμοι:

Για ποινικές υποθέσεις: Ποινικός κώδικας

Για εκδίκαση ποινικών υποθέσεων: Κώδικας Ποινικής Δικονομίας